RAKSHÁBANDHAN

Rakshábandhan (beshermingskoord) of het Rákhí feest is bij uitstek het symbool van bescherming geworden. Rakshábandhan is oorspronkelijk als een religieus feest begonnen, maar het heeft in de loop der eeuwen diverse gedaanten en betekenissen aangenomen. Bij Rakshabandhan wordt een koord gebonden om de rechterpols van de persoon op wiens bescherming men rekent of voor wiens bescherming men zich verantwoordelijk voelt.     Letterlijk bedoeld ‘rákhí ‘beschermingsband. Dit binden van het beschermingskoord geschiedt door een pandit om de pols van zijn volgelingen (yajmáns ) en door een zus om de pols van haar broers . Rakshabandhan vindt plaats op de dag van volle maan van de maand shrávan of sávan(juli/augustus) .                                                                                                                               Vroeger trokken priesters en anderen erop uit om in diverse kleuren uitgevoerde rákhí’s te binden om de polsen van degenen, met wie zij op de één of andere wijze door een ‘beschermingsband’ waren verbonden. 

De mythologie van Indra. 

De mythologische achtergrond van de Rakshábandhan gaat terug tot de in de Veda’s hemelgod Indra, die in hevige strijd verwikkeld was met rákshasa’s (demonen), die zijn plaats wilden heroveren. Op een keer toen Indra weer bezig was een strijd op leven en dood met de demonen te voeren, bleef de uitslag verscheidene dagen lang onzeker. Indra begon zelf aan zijn overwinning te twijfelen .Toen kwam indráni (Indra’s) vrouw hem op een originele wijze te hulp, waardoor ze hem tot grotere moed en meerdere krachtontplooiing kon inspireren. Zij smeekte de hulp van de stralende zon (Savitr) af door het reciteren van de heilige Gáyatri- mantra, waarna zij haar echtgenoot een koord om diens pols bond. In dit gebaar legde zij al de kracht van haar reine en opofferende liefde, opdat dit koord Indra zou beschermen en naar de overwinning  zou voeren. 

Toen Indra opnieuw de strijd inging, was het alsof de draden van de rákhí een bijzondere kracht uitstraalden. Dit gaf hem opnieuw moed en sterkte Het lukte hem dan ook de demonen een verpletterende nederlaag toe te brengen . Hij keerde daarna zegevierend naar Indra Lok (de naam van zijn rijk) terug, waar zijn liefhebbende vrouw op hem wachtte.

Emotionele-band. 

In oude tijden toen er onderwijs werd gegeven in áshrams, trokken de rishi’s en de muni’s (wijzen en heiligen) door geheel India om de mensen geestelijk op te wekken.  Op de dag van Rakshábandhan organiseerden deze geestelijke leraren grote bijeenkomsten in de wooncentra waarbij de guru dan alleen degenen met wie hij zich 

spiritueel verbonden voelde een ​​rákhi om de rechterpols bond. De guru trok hierna verder,maar zijn spirituele kracht en wijsheid zouden niet moeten worden vergeten.   Het koord herinnerde de discipelen niet alleen aan hun geestelijke verplichtingen, maar ook verschafte het hen de kracht om deze zo goed mogelijk te blijven vervullen. Ook in ons land wordt door de pandits tijdens een pújá (offerdienst) hun gelovigen een rákhí om hun pols gebonden. Zij worden dan door de kracht van het koord bezield en beschermd.  In sommige gevallen biedt dit koord bescherming tegen demonische machten en andere kwade invloeden. Tijdens het huwelijk worden de bruid en bruidegom ook door dit beschermd. 

Geschiedenis. 

Erg bekend is het verhaal van koningin Karnávatí ,die zich door vele vijanden bedreigde voelde. Ze deed een beroep op moslimkeizer Humáyun (1530-1556), die helemaal in de hoofdstad Delhi troonde. Koningin Karnávatí zond toen een ijlbode met een rákhí naar de keizer Humáyun. Daar aangekomen bond de brahmaanse ijlbode de rákhí om de rechterpols van de keizer. De keizer accepteerde de rákhí,aarzelde niet en bood de koningin hulp als een echte broer. Met inzet van zijn eigen leven  versloeg Humáyun vervolgens de vijanden van de koningin . Deze historische gebeurtenis toont duidelijk aan dat rákhí de grenzen van ras en godsdienst overschrijdt. En het is deze betekenis van de rákhí, die vooral in Noord -India, nu ook in Suriname en in Nederland wijd verspreid heeft als ” bahinon ká tyauhár ” (een feest voor de zusters), die op deze dag hun broer(s) een rákhí om de pols binden. Daags voor dit feest worden er onder de markt, en in vele winkels ettelijke opvallendgekleurde polsbandjes te koop aangeboden op de dag van het feest en daags daarna zijn vele hindostaanse jongens bijvoorbeeld,   op school te zien met zo een rákhi bandje. Heel populair is tijdens dit feest het lied: “Bhaiyá mere, rákhí ke bandhan ko nibhána”. Hierin vraagt ​​de zus aan haar broer haar niet te vergeten en de verplichtingen, die door de rákhí zijn ontstaan ​​jegens haar na te komen. Dit feest heeft een grote invloed op de broer en zus relatie; de familieband wordt hechter.Op deze dag ontvangen de zusters ook nog een kado van hun broers .