Diváli is één van de belangrijkste feesten van de hindoes, die oorspronkelijk in Noord-India leefden. De oorsprong van dit feest ligt in het historisch, godsdienstig en mythologisch verleden. Vanuit India is Diválí “overgewaaid” naar andere delen van de wereld. Naar Suriname is het meegenomen door de Hindostaanse immigranten, die in de periode 1873-1916 als contractarbeiders op de verlaten plantages te werk gesteld werden.

Díválí komt van het Sanskriet woord Dípávalí: dat ‘een rij lampjes betekent”. De illuminatie         (de feestelijke verlichting) is het symbool van dit feest. Vandaar dat Dípávalí ook Dípa-utsav, het lichtfeest, genoemd wordt.  Hoewel Dípávalí ook een combinatie van verschillende feesten en herdenkingen is, staat hierbij toch één thema centraal, nl.  de overwinning van het licht op de duisternis, van het goed op het kwaad, van de kennis op de onwetendheid, van recht, waarheid en orde op de onrecht, onwaarheid en chaos, van welvaart en voorspoed op armoede en werkloosheid.
Daarom is Diválí in de eerste plaats gewijd aan Mahá- Lakshmí , de godin van het licht, geluk en voorspoed, van schoonheid en rijkdom, beschermster van moraal en ethiek, van have en goed. De betekenis en de unieke symboliek van het Díválífeest brengen met zich mee, dat men dit met grote luister viert.

Viering
Díválí wordt gevierd in de Hindoemaand (oktober/november) met nieuwe maan, wanneer het pikdonker is. Het feest duurt in feite drie dagen.  Aangezien het licht het zinnebeeld van het goede is, houdt van de verering van Lakshmí in, dat haar verlichtende kracht gesterkt wordt, waardoor zij beter in staat is het goede te doen zegevieren en de mensen wijsheid, geluk, welvaart, rijkdom en gezondheid te schenken. Het feest wordt gewoonlijk in huiselijke kring, in mandirs (tempels) of op bedevaartplaatsen gevierd. De huisvader van de griha-Lakshmí (de vrouw des huizes) verricht een pújá ter ere van Lakshmí. Zij wordt middels bloemen, mantra’s(heilige teksten en offerformules), árati (lichtbeschijning), prasáds (zoete spijzen) en havan  (een vuuroffer) vereerd.
Het aansteken van de diyá’s met ghí (lampjes in aarden bakjes met koeboter) bij het vallen van de avond gaat gepaard met het volgende gebed:”Moge Lakshmí mij volkomenheid in gezondheid, geluk en voorspoed geven; hulde zij aan u,o Licht (dat) tot vernietiging van mijn vijanden moge dienen”. Met vijanden worden hier kwaad gezinde krachten als begeerte,  illusie, hebzucht, bekoring, afgunst, haat en dergelijke bedoeld.
Op Diválí-avond is het erg donker. Er worden dan veel ghí-en olielampjes ontstoken, zowel in huis als daarbuiten; in alle kamers, voor de ruiten en ramen, in de deuropening, op het balkon en op de terrassen, evenals op het erf. Het hele huis wordt verlicht. Door het schijnsel van de lampjes verdwijnt de duisternis uit het huis. Immers: het licht brengt geluk en wendt onheil af.

Als de griha-Lakshmí op Diválí-morgen het huisvuil naar buiten draagt ​​​​zegt zij “Licht, reinheid, schoonheid, rijkdom en voorspoed moeten zich in mijn huis vestigen.          Luiheid,vuil,duisternis,armoede en het kwaad moeten verdwijnen”
Ook in tempels worden er speciale diensten ter ere van  Lakshmí  gehouden. Doorgaans in de avonduren gaat men naar de tempel met prasád, fruit,malá’s en/of bloemen, alwaar een uitgebreide pujá (verering) plaats vindt met  Lakshmí  als middelpunt. Een pandit reciteert en vertelt uit een heilige geschrift over Lakshmí, de wereldmoeder. Andere schriftgeleerden houden een lezing of toespraak over de betekenis en symboliek van deze belangrijke feestelijke gebeurtenis. Voorts wordt  Lakshmí  bezongen middels bhajans en kirtans (lof-en gebedszangen).
Tegenwoordig maakt men voor de verlichting ook gebruik van de electriciteit; huizen, winkels, vijvers, bomen en, verlicht men dan met gekleurde gloeilampjes net als tijdens kerstfeest wordt gedaan. Zodoende doet Dípa-utsav (het lichtfeest), waarbij het goede symbolisch rijkelijk verlicht wordt, zijn naam eer aan. Klaar, die aan  Lakshmí  kan worden gemaakt.

Kroning van Ram
Een ander heuglijke gebeurtenis op deze dag is het feit, dat koning Rám na een ballingschap van veertien jaar naar zijn rijk Ayodhyá terugkeerde, nadat hij de wrede koning Rávan van Lanká gedood had. Hij werd tot koning gekroond. Uit blijdschap hadden de bewoners van Ayodhyá hun huizen versierd en met rijen lampjes verlicht om enerzijds hun heer hartelijk te verwelkomen en de kroning luister bij te zetten en anderzijds de overwinning op een kwade macht te vieren. Deze elk jaar terugkerende  verlichting symboliseert het leiden van de wereld vanuit de duisternis naar het licht door Rám, alsmede diens roemrijke regeerkunst.

Traditioneel geldt het lichtfeest met name voor de handelaren als nieuwjaar. Het boekjaar wordt afgesloten waarbij winkels en kantoren een opknapbeurt krijgen. De tijd is gunstig om nieuwe  initiatieven te nemen. Lakshmí als symbolisering van rijkdom ​​en welvaart wordt vereerd. ‘s Avonds worden de lampjes ontstoken om het huis, kantoor en de winkel feestelijk te verlichten. Er wordt ook vuurwerk afgestoken. Ook Dhanvantari wordt met Díválí herdacht.  Hij is de grondlegger van de medische wetenschap en auteur van de Ayurveda, het handboek der geneeskunde.                                                                                                                                 Koning Naraka was een slechtaard en kwelde zijn onderdanen heel erg (zie tekst bij Naraka-caturdasí). Koning Bali verkreeg door zijn toegewijde verering van Shiva de heerschappij over de drie werelden. Zijn macht ontaardde echter. Mahabali (de koning) wilde zelfs de Oppergod Indra van zijn troon verdrijven en die zelf bestijgen. Daarom verscheen Vishnu, de Beschermer, op aarde als een dwerg (Vámana-avatára).
Vermomd als bedelaar vroeg Vámana aan de koning als aalmoes net zo veel land als hij met drie stappen meten kon. Hij nam toen een reusachtige ​ gestalte aan en bedekte met de eerste stap de aarde en met de tweede de hemel. De positieve verdiensten van Bali echter respecterend, stond Vishnu hem alleen nog maar de heerschappij over (pátála of naraka) de onderwereld toe.                                                                                                                Bovendien mocht bali slechts drie dagen per jaar op aarde regeren overall waar er geen lichtjes zoude branden,
Om niet opnieuw onder Bali’s macht te vallen ontsteken de mensen zodoende lampjes.        Heer Krishna wordt met Díválí herdacht als een bekwame herder, Gopála, met name door de herders en hederinnen van Gokula (India), waar hij zijn jeugd doorbracht en zijn wonderbaarlijk spel heeft getoond.
Uit het bovenstaande moge de importantie van het Díválífeest blijken. Al een generatie lang wordt de viering luister bijgezet door een nationaal Díválícomité te vormen, dat aan de vooravond van dit feest een fakkeloptocht door Paramaribo organiseert.  Deze optocht werd
in de jaren zestig gehouden om het feest meer nationale bekendheid te geven. Tegenwoordig is de fakkeloptocht een typisch Surinaamse traditie geworden. Voorts houden steeds meer regionale comités locale Díválí-optochten. Ook de Surinamers in Nederland organiseren fakkel optochten, die onder politiebegeleiding plaatsvinden. Zij hebben de traditie uit Suriname meegenomen. Dit is een uiting van het gevoel van culturele saamhorigheid en diestbaarheid.

Betekenis
Wanneer de oogst binnengehaald is, is het tijd om feest te vieren. Alle moeite en het hard werken is beloond. Lakshmí, rijkdom, is binnen en de handel komt op gang. Er is weer bedrijvigheid en werkgelegenheid. Welvaart en voorspoed nemen toe. Het is dan ook gepast de godin van rijkdom te bedanken en de zegen voor de toekomst af te smeken.
Dagen tevoren krijgen huis en erf een grote schoonmaakbeurt; het vuil vormt immers een goede voedingsbodem voor het kwade. Een onhygiënische omgeving creëert een ongezonde leefsituatie. Daarom roept Díválí de mens op zich te bezinnen op culturele  en geestelijke waarden. Tegelijk met de schoonmaak van de omgeving moet de mens zich ook van binnen reinigen. Wil er sprake zijn van shánti (rust en vrede), dan moet de mens van binnen verlicht worden.
Immers de kwaadgezinde krachten  huizen in de mens. Hart en gemoed daarom moeten worden gereinigd.
Kwade neigingen dienen onder drukt en innerlijke vijanden  ( begeerte, torn, hebzucht,jaloezie enzovoorts)overwonnen te worden. Zelfbeheersing en discipline moeten worden aangekweekt en bevorderd. De band met vriend en verwant moeten worden herenigd en/of versterkt. Terwille van de helderheid van de geest en de grote en diepzinnige betekenis van het licht in het wereldgebeuren moet men ruim vóór en tijdens de feestdagen volledig vegetarisch eten en helemaal geen alkoholische dranken nuttigen.
Licht geeft warmte hetgeen een bestaansvoorwaarde voor het leven is. Het zonlicht bijvoorbeeld wordt van ouds vereerd om inspiratie en geestelijke verlichting. Licht bezit scheppende kracht en wordt “schenkster van het leven” genoemd. Licht is het symbool voor  kennis, bevrijding en geestelijke verlichting. Licht brengt geluk, stralende rijkdom en  glanzende luister.
Het lichtfeest wordt met name thuis, in familieverband gevierd. Immers, het betreft hier een feest van bezinning op menselijke en geestelijke waarden. Het gezin en het gezinsleven staan ​​in het sociaal-culturele leven centraal. Díválí wordt ook ter ere van moeder de vrouw de “Lakshmi” van het huis gevierd. Immers zij is in het gezin de spil en het symbol van liefde, reinheid, schoonheid, rijkdom, geluk en voor spoed. Zij verlicht het huis en het gezin met de rust, de tederheid en de warmte die zij uitstraalt. Het is uiteraard te betreuren als de griha-lakshmí haar ereplaats in het gezin niet altijd krijgt.