YAMA DVITIYA
YAMA DVITIYÁ
bhrátri-dvitíyá of bhaiyá-dúj
Bhrátri van bhaiyá betekent ‘broer’ en Dvitíyá of dúj is de ‘tweede dag’. Bhrátri-Dvitítyá wordt op de tweede dag na Díválí gevierd. Dit feest geeft uiting aan de innige relatie tussen broer en zuster en is bedoeld om de familieband tussen die twee te verstevigen en te behouden.
Het volgend verhaal is een uitbeelding van de mythologische gebeurtenis waaruit de inspiratie om dit feest te vieren, wordt geput.
(Yamráj is de symbolisering van het mannelijk goddelijk aspect van de dood en is de broer van Yamuná, symboliserend van het vrouwelijk aspect van de dood. Zij is tevens de zus van Yama en de heilige rivier).
Yamuna ging vaak bij haar broer Yama en vezocht hem volgende: “Broer, ik nodig je uit om bij mij thuis te komen eten”.
Yama beloofde zijn zus langs te komen, totdat hij haar op een dag verraste met een bezoek. Die dag, de tweede dag na Díválí, was een bijzondere dag, omdat hij op die dag bij zijn zus langs ging.Yama ging aan tafel en at heel smakelijk. Na het eten gaf hij zijn zus uit blijdschap enkele cadeautjes.
Toen Yama vertrok, zei hij:
“Zus, je mag mij vragen wat je wil en je wens zal in vervulling gaan”.
Yamuná vroeg:
“Broer, mijn wens is dat jij elk jaar twee dagen na Díválí bij mij komt eten en verlos alle zondaren, die op deze dag in de hel zijn, of verleen hun mukti. Daarnaast moet je iedere broer, die bij zijn zuster gaat eten, beschermen van een vroegtijdige dood. Tevens zullen alle broer en zus combinatie die deze traditie in stand houdt na de dood niet naar de hel(narak) gaan. Yama antwoordde als volgt:
“Wie op deze bijzondere dag een heilig bad in de Yamuná neemt, de gestorven voorouders en mij gedenkt en gaat eten bij zijn zuster, wordt van een vroegtijdige dood beschermd en na de dood verlost”.
Wat kan de gelovige op de dag van Bhaiyá-Dúj doen?
Hij kan een heilig bad in een rivier nemen en tilánjali (water met dubbelgevouwen handen) in de rivier aan de gestorven voorouders met het gezicht naar noorden geven. Thuis kan hij met het gezicht naar de zon gekeerd een lotá met dhár offeren. Vervolgens brengt de broer een bezoek aan zijn zuster en biedt haar wat geschenken aan. Om praktische redenen is in Suriname de gewoonte om dit feest samen met het Díválí feest te vieren.